Het Pleistoceen is een geologische periode die duurde van 2,588 miljoen jaar tot 11.560 jaar geleden. Na het Pleistoceen volgt het Holeceen, en het is voorafgegaan door het Plioceen.

Tijdens het Pleistoceen zijn er meer dan 50 glacialen geweest. In deze ijstijden was het relatief veel kouder vormden zich ijskappen, of breidden deze zich uit. Tussen de glacialen waren periodes met een warmer klimaat, de interglacialen. In het Pleistoceen kwamen de hominiden (mensachtigen) verder tot ontwikkeling en verspreidden zich over de continenten. Verder kwamen tijdens de glacialen in de nu gematigde streken op het Noordelijk Halfrond vele soorten gewervelde dieren voor waarvan nu nog regelmatig fossielen worden gevonden. Het gaat om bijvoorbeeld de mammoet, holenleeuw, grottenhyena, Megaloceros, Homotherium en wolharige neushoorn.